leraar, onderzoeker, pedagogisch troubadour

Over

Wouter Modderkolk is werkzaam als docent economie en decaan aan de Stichtse Vrije School in Zeist, daarnaast is hij als onderwijsonderzoeker verbonden aan de Hogeschool Leiden en de Erasmus Universiteit.

Wouter benadrukt in zijn werk de noodzaak om het meetbare – zoals examenresultaten – te verbinden met bredere pedagogische doelen in het onderwijs. In zijn promotieonderzoek gaat hij in op de vraag hoe leraren invulling geven aan enerzijds de kwalificatieopdracht, maar anderzijds ook aan de brede vormende opdracht van het onderwijs en wat schoolleiders kunnen doen om congruentie tussen de pedagogische opdracht van het onderwijs en het pedagogisch-didactisch handelen in de klas te versterken.

Hieronder tref je meer informatie aan over de onderzoeken van Wouter. Mocht u meer informatie willen dan kun u altijd contact met hem opnemen.

Huidig onderzoek

Sinds 2022 voert Wouter promotieonderzoek uit in samenwerking met de Erasmus Universiteit en Rotterdam. Hij wordt hierin begeleid door prof. dr. Menno Fenger, hoogleraar bestuurskunde en dr. Aziza Mayo, directeur onderzoek & ontwikkeling van Stichting NIVOZ.

Het doel van het onderzoek is inzicht te geven in hoe leraren in het voortgezet onderwijs breed-vormend pedagogisch-didactisch handelen kunnen vormgeven en hoe leiderschap en professionele ruimte dit kunnen versterken. Dit wordt onderzocht door middel van een mixed methods benadering: kwantitatieve enquêtes gevolgd door kwalitatieve casestudies.

Vrijescholen worden gebruikt als case van scholen met een ‘breed-vormende’ onderwijsintentie. Deze scholen, opgericht door Rudolf Steiner in 1919, hadden als doel een alternatief te bieden tegen de opbrengstgerichte benadering van onderwijs.

Dit onderzoek hoopt inzichten te bieden in hoe onderwijs kan worden verbeterd door een evenwicht te vinden tussen selectie- en pedagogische taken, en hoe leiderschap en professionele ruimte hierbij een rol kunnen spelen. Het kan zowel leerkrachten als leidinggevenden in het voortgezet onderwijs inspiratie bieden om congruentie tussen intentie en handelen te versterken.

Eerdere onderzoeken

Formatief Handelen

In het verleden heeft Wouter onderzoek gedaan naar het vraagstuk rondom toetsing en beoordeling binnen het vrijeschoolonderwijs. Hij heeft diverse publicaties geschreven over hoe we binnen het vrijeschoolonderwijs vorm kunnen geven aan een toetsbeleid dat past bij de intentie van het vrijeschoolonderwijs. Zijn laatste onderzoek over dit thema vond plaats in de vorm van een leerkring over dit thema samen met leraren en schoolleiders van 9 vrijescholen voor voortgezet onderwijs. Daaruit is een gezamenlijke publicatie gekomen die hier ( pdf, 2.73 MB ) te downloaden is. 

Diversiteit en Inclusie

Samen met Jan Jaap Hubeek onderzocht Wouter het vraagstuk rondom diversiteit en inclusie binnen het vrijeschoolonderwijs. Als vrijescholen willen we graag dat jongeren op een volwassen wijze in de wereld komen, waarbij ze steeds een balans weten te houden tussen wat goed is voor hen als individu en wat goed is voor het geheel. Vrijescholen slagen er goed in om leerlingen te laten ervaren dat zij er in hun eigenheid, als uniek persoon en dus ook in hun diversiteit, mogen zijn. 

Toch zien we dat slechts een beperkte doelgroep zich voelt aangetrokken tot het antroposofisch gedachtengoed, waaronder de vrijescholen. Wanneer we kijken naar mensen die zich voelen aangetrokken tot de vrijescholen dan zien we dat er met name hoger opgeleide ‘witte’ ouders kiezen voor de vrijeschool voor hun kind. Maar het geheel, de wereld waarmee de leerlingen zich hebben te verbinden, kent natuurlijk een veel grotere diversiteit, zowel in zichtbare –onveranderlijke- kenmerken van mensen zoals geslacht en etniciteit, alsook in onzichtbare kenmerken, zoals normen, waarden, overtuigingen of competenties. De school als oefenplaats voor het leven in de wereld zou daarom ook een plaats moeten zijn waar je als leerling die diversiteit kunt ontmoeten, leren kennen en kunt leren om jezelf daartoe te verhouden. Dat laatste vraagt ook dat schoolgemeenschappen niet alleen een afspiegeling van de samenleving vormen, maar ook een oriëntatie hebben op inclusiviteit. Waar diversiteit ruimte maakt voor en zicht geeft op de verschillen tussen mensen, gaat inclusiviteit over het ontwikkelen van onderlinge verbondenheid ondanks of beter nog, dankzij die verschillen. 

De resultaten van het onderzoek zijn in september en oktober 2022 verschenen als podcast. Op deze pagina kun je de podcasts beluisteren.

Curriculum Vitae

Voor Wouter’s CV bekijk zijn LinkedIn pagina